Zofia Krzysztoforska-Weisswasser

Notka


Data i miejsce urodzenia
12 września 1948 r., Gołaczewy

Wykształcenie
Jest absolwentką I Liceum Ogólnokształcącego w Olkuszu z roku 1966. W latach 1966-1970 studiowała filologię germańską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po wyjeździe do Austrii kontynuowała studia na kierunku germanistyka, a także slawistyka i translatoryka na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie uzyskała najpierw tytuł magistra, a następnie stopień doktora. Jej praca doktorska pod tytułem „Die polnische Literatur in den Wiener literarischen Zeitschriften in den Jahren 1880-1918” (Literatura polska w wiedeńskich czasopismach literackich w latach 1880–1918) była cytowana w wielu publikacjach naukowych.

Praca naukowa
Od roku 1974 była wykładowcą języka polskiego w Instytucie Translatoryki i Slawistyki na Uniwersytecie Wiedeńskim. Jeszcze w czasie studiów została zaangażowana, jako pierwsza kobieta w sekcji polskiej Instytutu Translatoryki, do prowadzenia zajęć ze studentami. Kształciła tłumaczy specjalistycznych w dziedzinie prawa i ekonomii oraz tłumaczy przysięgłych, przekazując im swoją wiedzę praktyczną w połączeniu z teorią przekładu. Jako jedna z niewielu profesjonalistek w tej dziedzinie jest zapraszana na wszelkiego rodzaju konferencje i warsztaty tłumaczeniowe w Polsce i w Austrii. W roku 1976 została tłumaczem przysięgłym języka niemieckiego i polskiego, a wkrótce potem tłumaczem urzędowym w Urzędzie Kanclerskim w Wiedniu. W latach 1981-1995 pełniła funkcję wiceprezesa Austriackiego Związku Tłumaczy Przysięgłych. Wydała wówczas dwa zbiory dokumentów dla tłumaczy przysięgłych i udzielała się aktywnie w Sądzie Koleżeńskim tej organizacji.

Pracowała cały czas jako tłumacz konsekutywny i symultaniczny w wielu austriackich instytucjach. Szczególnie mile wspomina wieloletnią współpracę z Hansheinzem Reinprechtem i Elisabeth Pean, sekretarzem generalnym międzynarodowego stowarzyszenia SOS Kinderdorf International, mającego swoją siedzibę w Wiedniu. Stowarzyszenie, założone przez Austriaka Hermanna Gmeinera, wybudowało w roku 1949 pierwszą Wioskę Dziecięcą SOS w Imst w Austrii, a w Polsce Wioski Dziecięce w Biłgoraju i w Kraśniku. Była zaangażowana jako tłumaczka w czasie podpisania umowy w 1987 roku w Wiedniu w czasie wizyty wojewody lubelskiego Tadeusza Wilka i ówczesnej kurator oświaty Marii Berzyńskiej. Tłumaczyła projekty budowlane architekta Marka Bieleckiego z Kraśnika, a następnie protokoły narad i sprawozdania nadzoru budowlanego. Przekładała korespondencje, prospekty, biuletyny i informacje o Wioskach Dziecięcych SOS w Polsce oraz materiały szkoleniowe dla matek i personelu. Za swoją działalność odznaczona została medalem prezydenta miasta Lublina. Jako tłumacz wykonywała prace dla różnych instytucji austriackich, m.in. Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości i Ministerstwa Zdrowia, Casinos Austria, dla wielu przedsiębiorstw prywatnych w Polsce i Austrii oraz dla inwestorów zagranicznych. Współpracuje z Austriackim Bankiem Narodowym, koncernem OMV i Polską Akademią Nauk w Wiedniu.

Z ramienia austriackiego Ministerstwa Nauki i Badań oraz Biura Wymiany Stypendystów z Europą Środkową i Wschodnią pełniła w latach 1993–1997 funkcję opiekuna naukowego polskich stypendystów. W ramach wymiany TEMPUS była przez wiele lat opiekunem polskich nauczycieli akademickich i studentów na Uniwersytecie Wiedeńskim. W późniejszych latach była długoletnią koordynatorką z ramienia ERASMUSA w Instytucie Translatoryki, co zaowocowało nawiązaniem ścisłej współpracy i wymianą z Uniwersytetem Warszawskim. Współpracowała w zakresie wymiany studentów z Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, gdzie prowadziła również jako lektor gościnny warsztaty tłumaczeniowe w ramach wymiany Erasmusa.

Na Uniwersytecie Ekonomicznym w Wiedniu zabiegała przez wiele lat o wprowadzenie języka polskiego dla ekonomistów, co zostało uwieńczone sukcesem w roku 1993. Na jej kursy uczęszczali studenci z różnych krajów. Szczególnie mile wspomina studentki z Ukrainy, które do końca dzielnie „walczyły” z polską gramatyką, a także Włochów, którzy byli niezwykle sympatyczni i komunikatywni. W Instytucie Zarządzania Przedsiębiorstw tego uniwersytetu, kierowanym przez prof. Rolfa Eschenbacha, prowadziła przez wiele lat jedyną swego rodzaju Klasę mistrzowską języka polskiego (Meisterklasse für Polnisch) dla szczególnie uzdolnionych i zaawansowanych studentów. Jej byli studenci pracują w różnych instytucjach międzynarodowych, bankach i przedsiębiorstwach, wykorzystując przy tym znajomość języka polskiego.

Po powstaniu wyższych szkół zawodowych zaproszona została do współpracy z Wyższą Szkołą Zawodową w Eisenstadt, gdzie zaangażowała się w opracowanie i przygotowanie programu języka polskiego na kierunku międzynarodowe stosunki gospodarcze. Pracowała tam, nie rezygnując z pracy na Uniwersytecie Wiedeńskim, w latach 1998-2007 jako lektor języka polskiego i wykładowca języka ekonomicznego, literatury i kultury polskiej. Na tej uczelni język polski był częścią składową egzaminu dyplomowego, co stanowiło ewenement na skalę światową. Przygotowywała tam Dni Polskie, zapraszając do Eisenstadt między innymi dyrektora Instytutu Polskiego, polskiego radcę handlowego i przedstawicieli polskiej ambasady i konsulatu w Wiedniu. Dla studentów tej uczelni organizowała po drugim roku studiów trzytygodniowy intensywny kurs języka polskiego, który odbywał się na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

Przy wsparciu austriackiego Ministerstwa Nauki, Badań i Gospodarki bierze udział w organizowaniu corocznie w lipcu (już od 16 lat) Letniego Kolegium Polsko-Austriackiego na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie. Do Krakowa zjeżdżają się na 3 tygodnie austriaccy i polscy studenci, którzy mieszkają razem w akademiku, uczą się języka polskiego i niemieckiego, uczestniczą w bogatym życiu kulturalnym Krakowa i razem spędzają wolny czas. W Kolegium od samego początku prowadzi dla polskich studentów zajęcia językowe i seminaria w języku niemieckim.

Jest autorką prac naukowych opublikowanych w Polsce i w Austrii. Do najbardziej znanych należą: Mustersammlung österreichischer Dokumente und Schriftstücke für Gerichtsdolmetscher (1993), Zbiór dokumentów polskich dla tłumaczy przysięgłych (1995), Język niemiecki. Propozycje przekładu (1998), Polski słownik terminów i pojęć prawniczych (1998), Juristische Abkürzungen deutsch-polnisch und polnisch-deutsch (1998). Jest autorką podręczników dla studentów: Akademicki podręcznik języka polskiego (1999), Polnische Wirtschaftssprache (1999), Pre-teksty. Język polski dla zaawansowanych (2000) czy Teraz polski (2003).

Utrzymuje żywe kontakty z Polską, uczestnicząc w międzynarodowych konferencjach i sympozjach naukowych, takich jak: „Literatura w Krajach Niemieckojęzycznych” w Szklarskiej Porębie (1990), „Warsztaty Przekładu Prawniczego i Ekonomicznego” w Warszawie i Krakowie, „Debaty Przekładoznawcze- traduktologia a dydaktyka” w Częstochowie (1998),,Międzynarodowe Sympozjum Biografistyki Polonijnej” w Wiedniu (1999) i w Krakowie (2000), „Wiek kobiet w literaturze” w Białymstoku (2001) „Codzienność w literaturze XIX wieku” w Opolu (2005), „Czytanie Dwudziestolecia” w Częstochowie (2005 i kolejne edycje) oraz w „II Forum Gospodarcze Austria-Polska” w Częstochowie (2015).

W druku ukazało się wiele jej artykułów, między innymi o sytuacji tłumaczy przysięgłych w Austrii, o wykorzystywaniu tekstów paralelnych w tłumaczeniu, o praktycznych aspektach kształcenia tłumaczy, o udziale Polek w życiu kulturalnym Austrii, o literaturze austriackiej Dwudziestolecia międzywojennego, o współczesnej literaturze austriackiej, o aspektach interkulturowych, literaturze i kulturze biedermeieru oraz o polskiej literaturze w wiedeńskich czasopismach literackich.
Jej zakres zainteresowań obejmuje między innymi studia komparatywne w zakresie translatoryki, studia nad językiem prawniczym i ekonomicznym, tłumaczenia specjalistyczne, kształcenie tłumaczy sądowych, dydaktykę przekładu i dydaktykę języka polskiego.

Prowadzi warsztaty oraz seminaria tłumaczeniowe w różnych polskich uczelniach, między innymi na Uniwersytecie Jagiellońskim, Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, Uniwersytecie Warszawskim, Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Akademii Jana Długosza w Częstochowie. Współpracowała z Podyplomowymi Studiami dla Tłumaczy przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie prowadziła wykłady i seminaria dla tłumaczy z dziedziny prawa i ekonomii oraz studiów w zakresie tekstów paralelnych. Szkoliła tłumaczy metodą team-teching z udziałem sędziów w Sądzie Rejonowym w Krakowie, co było zupełną nowością w Polsce.
W Instytucie Translatoryki Uniwersytetu Wiedeńskiego w sekcji polskiej w ramach zajęć z prawa i ekonomii często wygłaszały wykłady gościnne: sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie Barbara Baran i prof. Stanisława Kalus z Uniwersytetu Śląskiego. W pięknie wydanej w Niemczech Księdze Jubileuszowej ofiarowanej prof. Stanisławie Kalus Jus est ars boni et aequi (2010) i wręczonej Jej w czasie naukowego sympozjum w Gmachu Sejmu Śląskiego znalazł miejsce również przyczynek autorstwa Zofii Krzysztoforskiej-Weisswasser o wymaganiach i wyzwaniach stojących przed tłumaczami przysięgłymi w dzisiejszych czasach.

Na jednym ze zjazdów z okazji jubileuszu Zofia Krzysztoforska- Weisswasser nawiązała kontakt i współpracę z dyrekcją I Liceum Ogólnokształcącego im. Kazimierza Wielkiego w Olkuszu, którego jest absolwentką. W czerwcu każdego roku przyjeżdżało do Wiednia na miesięczny kurs języka niemieckiego dwóch uczniów, którym zapewniała mieszkanie, wyżywienie i kieszonkowe; mieli przy tym okazję poznać kraj i ludzi oraz bogate życie kulturalne miasta. Niektórzy z nich studiowali potem germanistykę.
Obecnie kontynuuje akcję stypendialną w nieco inny sposób. Prowadzi warsztaty językowe w I LO w Olkuszu i opłaca kurs języka niemieckiego w Austriackim Forum Kultury w Krakowie.

Jest członkiem założycielem Klubu Profesorów w Centrum Naukowym Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu, który powstał z inicjatywy byłej ambasador RP w Wiedniu Ireny Lipowicz. Członkami tego klubu są naukowcy polskiego pochodzenia, pracujący w Austrii, oraz austriaccy profesorowie, w których działalności polska problematyka odgrywa ważną rolę.

Za swoją działalność otrzymała Medal Zasługi (1987) za pracę na rzecz SOS Wioski Dziecięce w Polsce od Prezydenta Miasta Lublina oraz Medal Rektora Akademii im. Jana Długosza w roku 2013 za długoletnią współpracę z tą uczelnią.
Została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1998) za wybitne zasługi w rozwijaniu polsko-austriackiej współpracy naukowej oraz Medalem Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania (2004).


Stypendium dr Zofii Krzysztoforskiej-Weisswasser

Warsztaty języka niemieckiego

Accessibility Toolbar